Τα Στάδια Ανάπτυξης του Λόγου ενός Παιδιού

Δεν αναπτύσσονται όλα τα παιδιά με τους ίδιους ρυθμούς, αφού κάποια κατακτούν ορισμένες δεξιότητες νωρίτερα και κάποια άλλα αργότερα.

Οι ενήλικες πολλές φορές θεωρούν δεδομένη και εύκολη υπόθεση την ανάπτυξη του λόγου, μη γνωρίζοντας πως η επικοινωνία και η γλώσσα απαιτούν πολλές και συνδυαστικές ικανότητες για τα παιδιά. Η ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας σε κάθε παιδί αποτελεί μια ξεχωριστή και πολύπλοκη διαδικασία.

Tα παιδιά μαθαίνουν να μιλάνε ακούγοντας ήχους και φωνές ήδη από τους πρώτους μήνες της ζωής τους και μέσα από τους ήχους προσπαθούν να επικοινωνήσουν και να εκφράσουν τις ανάγκες τους (π.χ. κλάμα). Δεν αναπτύσσονται όλα τα παιδιά με τους ίδιους ρυθμούς, αφού κάποια κατακτούν ορισμένες δεξιότητες νωρίτερα και κάποια άλλα αργότερα.

Ποια είναι όμως τα φυσιολογικά στάδια και επίπεδα ανάπτυξης του λόγου και της ομιλίας; Τα Στάδια ανάπτυξης αναλύονται ως εξής:

Έως 12 μηνών: τρομάζει με τους ήχους και τους αναγνωρίζει, εντοπίζει τους ήχους και γυρίζει το κεφάλι προς την πηγή τους, μιμείται ήχους και τους επαναλαμβάνει, χρησιμοποιεί χειρονομίες για να υποδείξει τις ανάγκες του, το κλάμα του διαφοροποιείται για την κάθε του ανάγκη ενώ χαμογελάει όταν του μιλάνε. Επίσης, χρησιμοποιεί τα φωνήματα /p/, /b/, /m/ όταν μουρμουρίζει, η φωνή του ποικίλει σε ύψος και ένταση, κατανοεί το ναι και το όχι, ανταποκρίνεται στο όνομα του, παράγει μία ή περισσότερες λέξεις και τέλος το μουρμούρισμα μετατρέπεται σε ακατάληπτη ομιλία.

13-24 μηνών: αναγνωρίζει οικεία, καθημερινά αντικείμενα και μέρη του σώματος, ακολουθεί απλές εντολές, ζητά αντικείμενα που επιθυμεί, κάνει ερωτήσεις με ιδιαίτερο χρωματισμό της φωνής, διασκεδάζει στο άκουσμα μιας ιστορίας, φτιάχνει προτάσεις με μία ή δύο λέξεις. Η ομιλία του αρχίζει να γίνεται πιο αντιληπτή στους τρίτους, το εκφραστικό του λεξιλόγιο αποτελείται από εκατό λέξεις περίπου, ενώ αντιλαμβάνεται περίπου τριακόσιες λέξεις.

2-3 ετών: το εκφραστικό του λεξιλόγιο αναπτύσσεται με πιο γρήγορους ρυθμούς σε αυτό το διάστημα, εκφράζει την ανάγκη για τουαλέτα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. δείχνει εικόνες σε βιβλίο και τις ονομάζει, νιώθει ευχαρίστηση στο να ακούει τραγούδια και μικρές ιστορίες, κάνει προτάσεις με 2-3 λέξεις, ενώ ρωτάει συχνά “τι”. Αντιλαμβάνεται τις έννοιες “νύχτα”και “μέρα”, το ένα και τα πολλά, κάνει πολλά γραμματικά λάθη, αλλά χρησιμοποιεί σωστά τα φωνήεντα και το βοηθητικό ρήμα “είναι”, την προστακτική και τις αντωνυμίες.

3-4 ετών: αντιλαμβάνεται τον τρόπο που λειτουργούν τα αντικείμενα, κατανοεί έννοιες όπως: μέσα-έξω, μικρό-μεγάλο, αντιλαμβάνεται το παρόν και το μέλλον. κάνει προτάσεις με 4-5 λέξεις, βελτιώνεται η χρήση της γραμματικής, μπορεί να τοποθετεί γεγονότα σε χρονολογική σειρά ενώ χρησιμοποιεί ρήματα σε αόριστο χρόνο. Αναγνωρίζει τα βασικά σχήματα., καταλαβαίνει τις λειτουργίες των αντικειμένων, ρωτά και απαντά σε απλές ερωτήσεις , ζητά να μαθαίνει το “γιατί”, παρατηρεί τους ενήλικες, γίνεται σωστή χρήση των ρημάτων «είμαι» και «είναι» μέσα στις προτάσεις και τέλος εκφράζει συναισθήματα μέσω της ομιλίας.

4-5 ετών: Αντιλαμβάνεται την έννοια των αριθμών μέχρι το 3, γνωρίζει τουλάχιστον 3-4 χρώματα, γίνεται σωστή σύνταξη των προτάσεων, δημιουργεί προτάσεις με 4-8 λέξεις, ρωτά τους ορισμούς των λέξεων και αναφέρει τις εμπειρίες του από το σχολείο, τους φίλους κλπ. Κατανοεί τις έννοιες “ίδιο”, “διαφορετικό”, προσέχει όταν του λένε μια ιστορία και μπορεί να απαντήσει σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτή. κατανοεί αντίθετες έννοιες. χρησιμοποιεί τον ενεστώτα, τον αόριστο και τον μέλλοντα και τέλος αναπαράγει τα σύμφωνα με μεγάλη ακρίβεια.

Παλάντζα Μαρία

Λογοθεραπεύτρια, (Α.Τ.Ε.Ι Ηπείρου)

Συνεργάτης του Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου – Πολυχώρου Animus Corpus

*Περισσότερες πληροφορίες για τις παροχές υπηρεσιών του Animus Corpus καθώς και το βιογραφικό της Λογοθεραπεύτριας στην ιστοσελίδα www.animuscorpus.gr

Posted in: άρθρα,Λογοθεραπεία,Υγεία